NIEUWVEEN - De nieuwe statiegeldwetgeving is een feit. Wel bevinden we ons nog in een tussenfase, met oude en nieuwe flesjes in het schap en consumenten die nog niet bekend zijn met de nieuwe wetgeving. Voor sommigen gaat die wet niet ver genoeg. “Hiermee verplaats je de afvalberg.”
“Wij zijn niet gelegen aan de snelweg, daarom is het voor ons niet verplicht om de flesjes in te nemen. We verkopen de flesjes mét statiegeld en we hebben een zitgedeelte, daarom vind ik het wel zo klantvriendelijk om ze ook weer in te nemen als ze leeg zijn. Bovendien beschouw ik het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om bij te dragen aan een duurzamere wereld”, vertelt Kevin Sorber, manager van tankstation D!vers Woerden. Hij heeft geen inname-apparaat aangeschaft: “We nemen de flesjes zelf in en verzamelen ze in grote zakken in een rolcontainer, die eens in de zoveel tijd wordt opgehaald. Als die flesjes zijn geteld, ontvangen wij het statiegeld weer retour vanuit Statiegeld Nederland.”
De nieuwe wetgeving mag dan 1 juli officieel zijn ingegaan (na een maand overgangsperiode), volgens Sorber bevinden we ons nog in een tussenfase: “We hebben, naast de nieuwe flesjes, ook nog veel in het schap staan zonder statiegeld. Als klanten een nieuw flesje aanschaffen, communiceren we dat er statiegeld op zit. Lang niet iedereen is namelijk op de hoogte van de nieuwe wetgeving. Soms kopen klanten zowel oude als nieuwe flesjes, dus dat is even opletten geblazen.”
Draagvlak
Veel consumenten zijn dan nog niet bekend met de statiegeldregeling, het draagvlak ervoor is wel groot, zo blijkt uit het nationale Frisse Drankenonderzoek 2021. Het onderzoek, uitgevoerd door Ruigrok Netpanel in opdracht van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters, Sappen (FWS), toont aan dat een ruime meerderheid van de ondervraagden voorstander is van het heffen van statiegeld op grote plastic PET-flessen (85 procent), kleine plastic PET-flessen (76 procent), glazen hervulbare flessen (70 procent) en blikjes (68 procent). Het draagvlak voor statiegeld op kartonnen pakken en pakjes is met respectievelijk 23 procent en 21 procent veel minder groot.
PETitie
Wat betreft innocent drinks gaat de nieuwe wet niet ver genoeg. Met de campagne PETitie pleit het sap- en smoothiemerk ook voor toegang tot het nieuwe statiegeldsysteem. Onder andere met de inzameling van handtekeningen en de actie ‘samen voor statiegeld’, waarbij op 1 juli smoothies uit werden gedeeld aan politici op het Binnenhof, wordt aandacht gevraagd voor de wens. Volgens innocent drinks hebben in de huidige wetgeving ruim honderd miljoen flesjes, een achtste van het marktaandeel aan kleine flesjes, minder kans om gerecycled te worden. Jiri Staats, senior brand manager Benelux bij het merk: “Vanuit onze duurzaamheidsambities zijn we groot voorstander van recyclen. Doordat we nu worden uitgesloten van het statiegeldsysteem is het voor ons vrijwel onmogelijk om een zo goed als volledig circulair systeem te creëren. We willen heel graag een steentje bijdragen aan een circulaire economie en daarom is deze actie zo belangrijk.”
Omringende landen
Staats wijst erop dat vanaf 2022 in Nederland statiegeld wordt ingevoerd op sappen en smoothies in blik, en dat buurlanden zoals Zweden, Denemarken en binnenkort ook Duitsland sap- en smoothieflessen inmiddels wel toelaten tot het statiegeldsysteem: “Als het in andere landen lukt, waarom zou het dan in Nederland, met onze fantastische recyclingmogelijkheden, niet lukken?”
Uitgesloten
Volgens Statiegeld Nederland zijn genoemde ontwikkelingen in het buitenland vrij recent; ook daar zijn sap- en smoothieflessen lange tijd uitgesloten van de statiegeldregeling. De organisatie meldt dat vanuit de overheid is besloten om flessen van sappen en zuivel uit te zonderen van het huidige systeem, omdat onder andere de vervuilingsgraad van deze verpakkingen hoger ligt en daarmee extra reiniging en dus kosten gemoeid zijn. Ook levert de hogere mate van bederfelijkheid van de restanten geur- en hygiëneproblemen op (in potentie problematisch voor inzamelpunten waar ook levensmiddelen worden verkocht) én vraagt het verpakken van sappen en zuivel om andere eigenschappen van de gebruikte flessen, wat de sortering van de ingezamelde verpakkingen bemoeilijkt.
Tapwater
Bij Aquablu zien ze de plastic flesjes liever helemaal verdwijnen. De Nederlandse start-up lanceerde begin juli een A-water tappunt in Jumbo City in de Amsterdamse Wolvenstraat. Daar kunnen klanten voor 0,40 cent 500 milliliter (of een zelf te bepalen hoeveelheid) gekoeld bruiswater en plat water (gekoeld of op kamertemperatuur) tappen uit een automaat. De gebruiker betaalt ter plekke met pinpas of een ander digitaal betaalmiddel en tapt in een eigen fles of een duurzaam geproduceerde fles van Aquablu, aan te schaffen voor € 2,50.
Marnix Stokvis, samen met Marc van Zuylen oprichter van het bedrijf, licht het concept toe: “Met het tappunt maken we Nederlands eerste mineraalwater zonder wegwerpverpakking mogelijk. We zijn vier jaar bezig geweest met de ontwikkeling van de techniek erachter. Daarvoor wordt zoet water – in de meeste gevallen kraanwater – gezuiverd en gemineraliseerd om het in balans te brengen. Ook vindt er een automatische kwaliteitscontrole plaats zodat het water in Jumbo City in Amsterdam hetzelfde smaakt als het water dat je straks kunt tappen bij een tankstation in Duitsland. We bieden dus het equivalent voor het water dat nu in plastic flesjes zit.”
Volgens Stokvis is het concept interessant voor alle on-the-go locaties: “Onderwijsinstellingen, kantoren, tankstations; het systeem neemt weinig ruimte in beslag en kan als nieuw meubel of naast een bestaand koffiezetapparaat worden geplaatst. De enige voorwaarden zijn de aanwezigheid van watertoevoer en elektriciteit.”
Tussenoplossing
Een belangrijke reden voor de ontwikkeling van de techniek is dat kraanwater wereldwijd te wensen overlaat. Óók in Nederland, aldus Stokvis: “Ons kraanwater is weliswaar goed, maar niet goed genoeg. Rapporten van het RIVM wijzen op de aanwezigheid van PFAS en medicijnresten in ons kraanwater. Ook loodvergiftigingen door oude leidingen in bijvoorbeeld Amsterdam zorgen voor vraagtekens bij de kwaliteit.”
De voornaamste missie van het bedrijf is echter om voor 2030 een miljard plastic flesjes te besparen met dit concept. Stokvis: “Statiegeld op plastic flesjes is een prima tussenoplossing, maar ik verwacht dat er een grote move komt richting kartonnen verpakkingen. Zo verplaats je de afvalberg. Als we daadwerkelijk een duurzame oplossing ambiëren, moeten we toe naar hervullen.”
Bron: Out.of.Home Shops
