[SPECIAL: TABAK] GOOR/YPENBURG - Dat zal ze leren: een pakje sigaretten voor 40 euro. Staatssecretaris van Volksgezondheid Maarten van Ooijen stelt voor de prijs van een pakje sigaretten flink te verhogen, tot wel 47 euro in 2040. Hij heeft het afgekeken van Australië, waar de prijs van een pakje saffies omgerekend al zo’n 25 euro kost en waar sindsdien het percentage rokers gedaald is. Maar wat gaat zo’n prijsverhoging betekenen voor de tabakswinkeliers? Out.of.Home Shops vroeg twee ondernemers om een reactie.
René Kamphuis is eigenaar van Primera De Bandijk in Goor. Wat vindt hij van de flinke prijsverhoging die de staatssecretaris zou willen doorvoeren? “Het beleid om sigaretten duurder te maken is natuurlijk al een tijd aan de gang, dus het is niet helemaal onbekend. Maar ik schrok wel van het bedrag dat genoemd wordt. Wat mij betreft slaan we een beetje door op deze manier. Ik rook zelf niet, maar vind dit betuttelend. Rokers weten zelf ook wel dat het niet gezond is. Trouwens, als je rustig wordt van een sigaret, is dat goed voor je bloeddruk. Voor mensen die verslaafd zijn, is stoppen dus niet per se gezonder. De gevolgen voor de Nederlandse tabakswinkelier zullen vooral in de grensstreken worden gevoeld. Hun klanten gaan dan naar het buitenland om tabak te kopen. Dat gaan ze zeker merken in de omzetcijfers. Voor mezelf ben ik er niet bang voor. Ik ben eerder huiverig voor de maatregelen die volgen nadat de supermarkten geen tabak meer mogen verkopen. Het eerste gevolg van deze maatregel is dat wij meer tabaksklanten krijgen. Hier komen allerlei logistieke problemen bij kijken, dat is nog best ingewikkeld. Maar daarna zitten wíj in de gevarenzone. Wellicht heeft Goor straks helemaal geen verkooppunten voor tabak meer.”
Buurtfunctie
“We staan nu al stil bij het eventuele verlies van tabaksomzet, ons hoofdkantoor ondersteunt dat ook. We zullen op andere artikelen moeten inzetten. We hebben een PostNL- en ING servicepunt in de winkel, dus ik spreid mijn risico al. Deze diensten genereren veel traffic, maar dragen niet erg bij aan de winst. Maar traffic is belangrijk; mensen komen hier ook voor een praatje. We hebben een buurtfunctie. Van klanten hoor ik dat ze het allemaal nog moeten zien gebeuren, die enorme prijsstijging, maar ze zijn niet van plan te stoppen. Het is maar de vraag of mensen blijvend stoppen na een prijsverhoging. Wij bemerken na iedere verhoging een dipje in de verkoop, maar na een week of vier, vijf komen de gestopte klanten toch weer terug voor een pakje sigaretten. Ik ben wel veel tabaksklanten verloren door de coronalockdowns. Ze gingen naar de supermarkt om hun rookwaren te halen en zijn niet meer teruggekeerd. Maar ja, die zie ik over twee jaar wel weer terug.”
Klagende klanten
Mattijs Jongeneel is eigenaar van Tankstations Jongeneel, voornamelijk gesitueerd aan de Zuid-Hollandse kust. Wat vindt hij van de geopperde prijsverhoging? “Ik ben er niet zo blij mee. Een pakje sigaretten van 40 euro, dat is zó duur, het is het nieuwe goud. Zo’n pakje verdwijnt eerder voordat het afgerekend is. Het wordt wel erg aantrekkelijk gemaakt voor criminelen. Het werkt trouwens ook parallelhandel in de hand. En je kan sigaretten wel duurder maken, maar rokers gaan het niet laten. Vergelijk het met benzine. Dat is ook veel duurder geworden, maar mensen zijn niet minder de auto gaan pakken. Wat er wel gebeurt, is dat de staatskas wordt gespekt. Wat de gevolgen zullen zijn voor de tabakswinkeliers? De omzet zal omhooggaan. En onze klanten gaan klagen. Dat zien we ook aan de pomp: klanten klagen over de gestegen benzineprijzen, maar gaan niet minder rijden. Dat weten ze in Den Haag ook wel.”
Tien gulden
“De klanten die we bij mijn tankstations dagelijks spreken, zijn vaak vijf keer gestopt en zes keer begonnen met roken. Het is in de tankshop niet te zien dat er minder wordt gerookt; het is bij ons zeker niet de trend dat de tabaksverkoop dalende is. Ik weet natuurlijk niet of dat zo blijft als tabak drie keer zo duur wordt. De klanten die ik gesproken heb over het plan van de staatssecretaris zijn er niet blij mee, maar zeggen dat ze ook met die dure sigaretten niet van plan zijn te gaan stoppen. Dat hebben we ook eerder gezien; in de guldentijd zeiden mensen te gaan stoppen als een pakje sigaretten 10 gulden zou gaan kosten. En de mensen bleven roken. Ook dat weten ze in Den Haag.”
Gaan rokers stoppen als het ze te duur wordt?
Uit een onderzoek van Maastricht University uit 2021 blijkt dat maar liefst 50 procent van de rokers zegt pas te stoppen bij een prijs van 60 euro voor een pakje sigaretten. In het RIVM-briefrapport 2021-0013, waarin de gedragseffecten van accijnsverhoging werden onderzocht naar aanleiding van de accijnsverhoging van 1 euro per 1 april 2020, wordt onder meer geconcludeerd dat ‘de doorgevoerde accijnsverhoging tot een aantal gedragsveranderingen heeft geleid’, maar dat die ‘minder groot zijn dan verwacht op basis van de voormeting’. Conclusie: ‘Gedragsverandering lijkt moeilijker te realiseren dan gedacht’. Niet alleen stoppogingen werden onder de loep genomen, ook grenseffecten en het overstappen op goedkopere producten is een mogelijke reactie op duurdere rookwaren, net als minderen. Overigens kan de coronapandemie het beeld vertekend hebben, laten de onderzoekers weten. Zo konden mensen geen sigaretten over de grens kopen en gingen sommige rokers juist meer roken en anderen juist minder, of zij stopten.
Ook werd in dit rapport gezocht naar een gemiddeld omslagpunt, maar dat was lastig te berekenen doordat een deel van de respondenten aangaf zelfs bij de hoogste voorgelegde prijs te blijven roken.
Bron: Out.of.Home Shops
Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
