Wat betekent de oorlog voor de Nederlandse horecabranche?

We kunnen er niet omheen, de krantenkoppen blijven roepen dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne een grote impact heeft op de wereldwijde voedselvoorziening. ‘Brood wordt twee keer zo duur door oorlog en sancties’ kopt het AD en bij de NOS is te lezen dat ‘vooral voedsel, metaal en energie duurder worden door de oorlog in Oekraïne’. Wat is nu de situatie? De Oekraïense regering heeft een exportverbod opgelegd voor essentiële levensmiddelen, zoals tarwe, haver, gierst, vlees, suiker en zout. Voor producten als mais, olie, pluimvee en kippeneieren moet het Oekraïense ministerie van Economische Zaken een vergunning afgeven. Dit heeft gevolgen voor alle landen die hun producten uit Oekraïne halen. Wat betekent dit voor de Nederlandse foodbranche? Als we kijken naar brood en de grondstoffen daarvan, dan heeft dat in eerste instantie nog geen invloed. Nederland haalt graan voornamelijk uit landen als Duitsland, Frankrijk en het eigen land. Maar analist consument en voedsel bij Rabobank, Sebastiaan Schreijen, zei tegen het AD dat dit er wél voor kan zorgen dat alle landen die nu misgrijpen hun horizon gaan verbreden en het uit andere landen moet gaan halen. Dat zal zorgen voor tekorten en een stijgende prijs.

Inflatie
Zoeken naar andere leveranciers en via andere wegen aan grondstoffen komen, het is precies waar producenten in Nederland mee bezig zijn. Fabrikanten van onder andere crackers, koek en pizza ontkomen er niet aan om naar hun voorraden te kijken. Out.of.Home Shops heeft Domino’s gevraagd naar de effecten van de oorlog op hun bedrijf. “De impact op onze business is tot nu toe beperkt, maar natuurlijk gaat de situatie in Oekraïne ons enorm aan het hart”, vertelt Marianne Kemps, PR en communicatiemanager. “We leven mee met de mensen die zich nog in Oekraïne bevinden en met degenen die gedwongen werden hun huizen te verlaten. We volgen de ontwikkelingen dan ook op de voet en bovenal willen we graag iets terugdoen voor de mensen die dat nu het hardst nodig hebben. Afgelopen vrijdag (11 maart, red.) hebben we daarom een actie gehouden voor Giro 555 waarin we per verkochte pizza 1 euro doneerden aan Giro 555.” De stijgende prijzen hebben volgens Kemps niet alleen te maken met de oorlog. “Wat je nu ziet op de markt is een hoge mate van speculatie waardoor de prijzen stijgen. Alleen stegen de prijzen ook al door inflatie. Deze ontwikkeling was al gaande voordat de oorlog begon.” Kemps legt uit dat Domino’s op korte termijn geen problemen ziet, maar dat het lastig is om in kaart te brengen wat er op de lange termijn gaat gebeuren. Daarom is het bedrijf in gesprek met haar leveranciers. “Samen met ons Europees inkoopteam bekijken we waar mogelijke tekorten kunnen ontstaan, zodat we die tijdig kunnen opvangen.” Ritch Allison, ceo van Domino’s Pizza Inc (master franchisee van Domino’s wereldwijd) heeft in een statement laten weten dat het bedrijf in zowel Oekraïne als Rusland franchisewinkels heeft. “Het bedrijf in Rusland staat onder contract bij een beursgenoteerd restaurantbedrijf in Turkije, met winkels in meerdere markten. Hoewel we de activiteiten van het bedrijf in Rusland wettelijk niet kunnen stopzetten, kondigen we het volgende aan. Alle royalty’s van de activiteiten in Rusland, ontvangen door Domino’s internationale franchising dochteronderneming, gaat naar humanitaire inspanningen in Oekraïne. Daarnaast is er een op werknemers gerichte liefdadigheidsinstelling en hebben zelfstandige masterfranchisehouders van Domino’s in Duitsland, Polen, Roemenië en Slowakije de handen ineengeslagen. Zij steunen Oekraïense werknemers die op die markten een toevluchtsoord zoeken en bieden hierbij directe hulp aan: van voedsel tot huisvesting en werk. We blijven doen wat we kunnen om in deze moeilijke tijden tegemoet te komen aan de behoeften van de mensen die voor ons merk werken en om de heldhaftige pogingen te steunen om de mensen in nood in Oekraïne te helpen.”

Logistieke kosten
De Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij (NVB) voorspelt een verdubbeling van de tarweprijzen. Directeur Wim Kannegieter noemt dat niet het enige probleem. Ook de prijs van gas, waarmee de bakkersovens worden gestookt, gaat de productie van onder andere brood vermoeilijken. Afhankelijk van de relatie en contracten met bakkers kunnen ondernemers rekenen op prijsstijgingen. Daar zullen onder andere supermarkten en horecaketens mee te maken krijgen. De stijgende gas- en energieprijzen raken niet alleen de bakkers, maar bijvoorbeeld ook cafetaria- en cateringondernemers. Bernd Beekman, manager operations bij FHC Formulebeheer – bekend van de formules VITAL, Family en Foodmaster – legt aan Out.of.Home Shops uit wat het bedrijf merkt van de stijgende prijzen. “We komen uit een rumoerige periode en doordat de versoepelingen zijn doorgevoerd, zie je de positiviteit bij ondernemers weer terugkomen. Maar deze oorlog heeft toch wel een andere impact. Het besef dat de roerige tijden niet voorbij en ook van een heel andere orde zijn, daalt nu wel in”, zegt Beekman. De levering van producten gaat vooralsnog goed, maar ze zien wel dat de prijzen opnieuw gaan stijgen. “We zijn als sector de afgelopen jaren redelijk gespaard gebleven, in vergelijking met de traditionele horeca, maar dat is nu anders. De prijzen van olie, friet en verpakkingen schieten door het dak en daar komen nog de logistieke kosten van leveranciers én van onszelf bovenop. Bezorgkosten stijgen natuurlijk ook door de brandstofprijzen.” Voorbereiding is het halve werk, vinden ze bij FHC Formulebeheer. De druk op de kosten is groter dan ooit en daarom wordt er van alles gedaan om op andere vlakken te besparen. “De inflatie was al 6 procent, maar de kosten blijven continu stijgen. Dit gaat sneller dan de inflatie en dat betekent een hogere druk op de bruto winstmarge”, legt Beekman uit. FHC Formulebeheer heeft een protocol opgesteld waarbij ondernemers tips en tricks krijgen op het gebied van besparingen. “En dat is heel simpel en pragmatisch, van ‘niet onnodig apparatuur aanzetten’ en ‘op tijd de bakwand geheel of gedeeltelijk uitzetten’ tot ‘koelingen en vriezers goed gesloten houden’. Daarnaast besteden we aandacht aan het vinden van goed en betaalbaar personeel. Dit is ook al lang een issue en samen met een bureau rollen we een campagne uit om de juiste mensen te vinden. Daarbij hoort ook dat we versneld gas geven op verdere uitbreiding van onze e-learning, om te zorgen dat de instructie van medewerkers op orde is en daarmee het rendement optimaal. Verder kijken we kritisch naar openingstijden en het aanpassen van de menukaart, waarbij we mikken op margemakers en het slim hergebruik van ingrediënten.” Veel ondernemers die een cafetaria runnen onder FHC Formulebeheer, hebben een vast contract voor gas en energie, maar degenen die dat niet hebben zien de kosten stijgen van gemiddeld 1500 euro naar 4000 euro of meer. “Overheidssteun lijkt wellicht nodig, dus KHN en ProFri zullen aan de bak moeten.”

Energiebelasting
De Vereniging Professionele Frituurders ProFri heeft onlangs een brief geschreven aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat vanwege de onbetaalbare energierekening. Frans van Rooij, directeur bij de branchevereniging, schrijft: “Hoewel meer sectoren te maken hebben met stijgende energiekosten wordt de frituurbranche erg hard geraakt. Een gemiddelde buurtcafetaria was een jaar geleden 1200 euro per maand kwijt aan gas en stroom, vorige maand was dat ruim 3600 euro.” ProFri verwacht dat 70 procent van alle ondernemers, bijna 4000 bedrijven, in de problemen komen als ze naast de stijgende gas- en energieprijzen ook nog salarissen moeten betalen. Dat zou betekenen dat ze de consumentenprijzen extreem moeten verhogen. “Een verlaging van het btw-tarief waarover gesproken wordt, biedt ondernemers geen verlichting. ProFri vraagt daarom per direct over te gaan tot een verlaging van de energiebelasting, die een groot deel uitmaakt van de totale energierekening.”

Terugtrekken
Diverse internationale horecaformules hebben de afgelopen weken bekendgemaakt zich terug te trekken uit Rusland of de vestigingen te sluiten. McDonald’s is een van de ketens die laat weten zich genoodzaakt te voelen om de restaurants te sluiten. Ceo Chris Kempczinski heeft middels een brief aan werknemers en franchisenemers laten weten dat alle activiteiten op de Russische markt worden stopgezet. “We begrijpen de impact die dit zal hebben op onze Russische collega’s en partners, daarom zijn we bereid om alle drie de pootjes van de kruk in Oekraïne en Rusland te ondersteunen. Dit omvat salarisvoortzetting voor alle medewerkers van McDonald’s in Rusland”, schrijft hij. Andere bedrijven die zich terugtrekken zijn KFC, Coca-Cola en Starbucks. Subway laat in een verklaring weten: “Onze restaurants in Rusland zijn allemaal onafhankelijk eigendom van en worden beheerd door lokale franchisenemers en beheerd door een onafhankelijke master franchisenemer. We hebben geen directe controle over deze onafhankelijke franchisenemers en hun restaurants.”

Bron: Out.of.Home Shops

Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.