NIEUWVEEN – Levensmiddelenkrant besprak de derde week van oktober met Raoul Meester, eigenaar en oprichter van Meester Advocaten, gespecialiseerd in horeca. Deze week stond voor de horeca in het teken van de nieuwe lockdown-maatregelen. Het begon met wederom een persconferentie van het kabinet waarop extra restricties werden afgekondigd, bedoeld om de verspreiding van COVID-19 in Nederland tegen te gaan. Het eindigde met een kort geding dat een collectief van horecaondernemers verloor van de staat; de horeca blijft dicht.
“In mijn ogen schaden de maatregelen de horeca buitenproportioneel. Maar om dit kort geding te winnen, had aangetoond moeten worden dat de staat onrechtmatig handelt door de horeca voor vier weken te sluiten. Dat is op de zitting onvoldoende gelukt”, legt Meester uit. “Dat is een hele strenge toets, omdat het moet gaan om evident onrechtmatig handelen. Niet alleen daarom is het ingewikkeld procederen, de dagvaarding moet heel duidelijk toegeschreven zijn richting een wet én richting jurisprudentie.”
Desondanks eisten tientallen ondernemers op initiatief van Michael Meeuwisse – eigenaar van het Haagse café Bodega De Posthoorn – directe heropening van de horeca, middels een kort geding. Volgens de ondernemers zijn de maatregelen disproportioneel en wordt de horeca onevenredig hard geraakt. Hoewel de landsadvocaat erkende dat de maatregelen veel leed veroorzaken, betoogde hij dat de overheid geen andere optie heeft, omdat de sluiting van de horeca essentieel is voor het terugdringen van COVID-19. Uiteindelijk besloot de rechtbank in Den Haag dat het overheidsbesluit gegrond is. “Maar als deze ondernemers niks hadden gedaan, dan hadden ze sowieso verloren”, aldus Meester.
Sluiting
Op 13 oktober maakten premier Rutte en minister De Jonge tijdens een persconferentie bekend dat alle eet- en drinkgelegenheden in Nederland vanaf woensdagavond 14 oktober 22:00 uur opnieuw voor vier weken moesten sluiten. Na twee weken volgde er een eerste evaluatiemoment. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) pleit daarom voor extra steun voor de horeca, KHN-voorzitter Robèr Willemsen: “De horeca wordt keihard geraakt.”
Sinds de avond van 14 oktober zijn alle eet- en drinkgelegenheden in Nederland gesloten; afhalen en bezorgen blijft wel toegestaan, met de uitzondering van alcohol na 20:00. Hotels mogen wel openblijven en verzorgen alleen eten/drinken voor hun gasten. De gevolgen voor de horeca zijn enorm; vier weken sluiten betekent volgens KHN een omzetverlies voor de horeca van 2 miljard. Het totale omzetverlies zou daarmee op ruim 12 miljard euro komen.
De cijfers van de Vereniging Nederlandse Brouwers schetsen eveneens een somber beeld. De bierverkoop in de horeca en bij evenementen is sinds de uitbraak van COVID-19 met 64,7 procent gedaald. “Dit is ongekend en eigenlijk niet te dragen voor horecaondernemers” aldus Lucie Wigboldus, directeur van de Vereniging Nederlandse Brouwers. “Er is een gigantische verkoopdaling van bijna twee derde geweest sinds de lockdown. Dit is echt een enorme domper. Na de klap van afgelopen zomer lijkt een nieuwe klap onvermijdelijk”.
OMT advies
Volgens de experts van het Outbreak Management Team (OMT) hadden restaurants wellicht open kunnen blijven, mits enkele strikte maatregelen in acht zouden worden genomen. Het kabinet bleek dit advies echter naast zich neergelegd te hebben. KHN-voorzitter Robèr Willemsen: “Ik vind het onbegrijpelijk dat het kabinet het OMT advies in de wind heeft geslagen. Als sector pleiten wij al lang voor slimme maatregelen die geen onnodige schade toe brengen aan de economie en binnen de aanvaardbare gezondheidsrisico’s blijven.”
Horeca-advocaat Meester constateert eveneens dat het negeren van het OMT advies merkwaardig is. “Wanneer het kabinet zich niet meer kan vinden in het advies van OMT, lijken ze de switch te maken naar het RIVM. Dat verbaast mij, net als dat alle besluiten nog altijd worden gemaakt op basis van noodverordeningen. Die kun je niet zes maanden lang gebruiken én zeker niet verlengen, daar heeft de Raad van State het kabinet ook al eerder voor gewaarschuwd. Deze noodverordeningen zijn echt een inbreuk op het grondrecht om te mogen ondernemen en bij elkaar te komen, dat vind ik juridisch gezien niet eens een moeilijk vraagstuk. Toch is de vraag of dit een inbreuk is op grondrechten, niet aan bod gekomen, laat staan een onderbouwing daarvan.”
Toekomstperspectief
Om het stijgende aantal coronabesmettingen tegen te gaan en de horeca open te houden, dienden Koninklijke Horeca Nederland (KHN), MKB-Nederland en VNO-NCW een plan in bij het Ministerie van Economische zaken. “Het kabinet heeft de relatie tussen het sluiten van de horeca en het oplopende aantal besmettingen onvoldoende onderbouwd”, zo stelt ook Meester. “Het wordt gerechtvaardigd vanuit het idee van een totaalpakket en dat iedereen mee doet, maar de horeca wordt buitenproportioneel geraakt.” Zoals Meester echter duidelijk maakte, moest deze relatie voor de rechter ‘evident onrechtmatig’ zijn. Wat, gezien de uitkomst van het kort geding, niet het geval is.
Willemsen blijft met het kabinet overleggen en pleit voor slimme maatregelen en meer steun voor de horeca als oplossingen. “Er ligt nu een té generieke routekaart van het kabinet”, aldus Willemsen. “Het gaat namelijk niet alleen om opschalen van maatregelen, maar ook om het weer afschalen van maatregelen. Dat maakt de voorbereidingen en het maken van kosten voorspelbaar. In de horeca zouden mensen met strenge protocollen toch op een veilige manier moeten kunnen samenkomen.”
Extra steun
Inmiddels is er extra steun gekomen voor horecaondernemers, maar FNV Horeca en KHN hebben het kabinet verzocht deze uit te breiden. Aanvullend op het derde steunpakket komt er een extra bijdrage via de TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten) van circa 2,75 procent van de omzetderving van eet- en drinkgelegenheden. Het is een eenmalige subsidie, die buiten de maximum van 90.000 euro van de TVL in het derde steunpakket valt.
Hoewel welkom én essentieel, duurt het volgens KHN te lang voordat er geld wordt uitgekeerd. “De meeste ondernemers zijn dusdanig hard geraakt dat er vaak geen liquiditeit meer is”, aldus Willemsen. “De pijn is nú; schuldeisers kloppen aan en de rekeningen en salarissen van oktober moeten betaald worden. Er moet meer vergoed worden én bovendien sneller.”
Hierop is nog geen reactie gekomen van het kabinet, wel maakten minister-president Mark Rutte en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Hugo de Jonge bekend dat de huidige maatregelen duren ‘tot in december’. De financiële steunmaatregelen en het pakket van extra steunmaatregelen zullen naar verwachting deze week aan de orde komen. Dan wordt er eveneens gekeken naar de motie van onafhankelijk kamerlid Henk Krol, hij verzoekt de regering om te bezien of restauranthouders die hun zaak coronaproof hebben ingericht vrijgesteld kunnen worden van de lockdown.
Meer lezen over de roep om meer steun voor de horeca? Klik hier.
Dit artikel is een geüpdatete versie van een artikel dat eerder verscheen in de papieren editie van Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
