ROTTERDAM - Jaap Wassink, topman van Coca-Cola European Partners Nederland, zet in het interview met Out.of.Home Shops de duurzame ambities van de frisdrankgigant kristalhelder uiteen. Coca-Cola heeft zijn criticasters gehoord en neemt zijn positie als marktleider zeer serieus, ook als het gaat om recyclebare en van gerecycled plastic gemaakte verpakkingen. “Wij verkopen relatief veel producten in plastic, dus wij voelen ons verantwoordelijk en aangesproken.”
Aangekomen in Rotterdam bij het hoofdkantoor van Coca-Cola in Nederland treffen we een haast verlaten gebouw aan. De paden zijn afgebakend en overal is eenrichtingsverkeer gemaakt. Her en der zit nog een medewerker achter zijn bureau, maar zij zijn de uitzonderingen die de regel bevestigen. Coca-Cola werkt vanuit huis. Ook hier zijn de maatregelen in verband met de coronacrisis gelijk zichtbaar, maar dat betekent niet dat het bedrijf terugdeinst om grote stappen te zetten. Juist nu heeft Coca-Cola aangekondigd met alle plastic verpakkingen over te stappen naar 100 procent gerecycled plastic, zo vertelt Wassink.
We ontkomen er niet aan om over de coronacrisis te beginnen. Het jaar begon nog behoorlijk voor Coca-Cola, maar jullie leden aanzienlijke verliezen in het tweede kwartaal. Wat zijn de toekomstverwachtingen?
“Wij hebben het eerste half jaar krassen opgelopen. Bijna de helft van onze business omvat alles wat zich buitenshuis afspeelt. De horeca vormt hier een heel groot deel van, maar ook kantines op kantoren en cateraars zijn bijvoorbeeld grote klanten van ons. Als dit terugvalt naar bijna niks vanwege de coronacrisis, dan levert dat serieuze problemen op. Tegelijk bestaat dit bedrijf al lang, heeft het moeilijke tijden overleefd, dus de coronacrisis gaan we ook overleven. Er past daarnaast zeker een stuk nuancering. Wij hebben misschien de helft van onze business buitenshuis, maar sommige van onze klanten hebben ál hun business buitenshuis. Ik heb zeer te doen met al deze bar-, kroeg- en restauranteigenaren, de evenementenbranche en vele anderen. De impact voor hen is vele malen heftiger. Ook wij hebben niet ons beste jaar, maar dat geldt voor veel bedrijven. In zo’n uitdagend jaar zijn we blij dat we marktleider blijven en ook ons marktaandeel hebben zien groeien.”
Was er nog sprake van dat de stap naar 100 procent gerecycled plastic uitgesteld zou worden vanwege de gevolgen van de coronacrisis?
“Als de wereld om je heen zo drastisch verandert en je omzet sterk terugloopt, dan ligt alles weer op tafel en bekijk je ook alles weer van a tot z. Zeker de investeringen. Dit is namelijk geen goedkope stap. Gerecycled plastic is duurder. En met een lage olieprijs, waardoor de productie van ‘nieuw’ plastic goedkoop is, is dat een significant verschil. Er zijn dus wel één of twee stemmen opgegaan om deze stap uit te stellen, maar deze verduurzaming is wat we willen. We zijn drie jaar bezig geweest om de overstap naar volledig gerecycled plastic uit te tekenen en voor te bereiden, alles was geregeld, dus al snel hebben we besloten dat we dit door gingen zetten. Ik ben ervan overtuigd dat dit het juiste is om te doen.”
Waarom hebben jullie drie jaar geleden besloten deze stap te ondernemen?
“Dat was een combinatie van factoren. Wij zijn marktleider en gebruiken relatief veel plastic. In Nederland hebben we gelukkig een hoog ontwikkelde recyclingbranche die het mogelijk maakt om over te stappen op volledig recyclebaar plastic. Er moet ook een inzamelinfrastructuur bestaan en die is er in Nederland. Het politieke besluit om statiegeld op kleine flessen in te voeren vergroot de schone stroom van materiaal. Wat we niet mogen vergeten is dat het gewoon veel geld kost, of in goed Rotterdams: ‘Het kost duur’. Je hebt te maken met een bedrijf dat wil groeien, dus het kostenplaatje is een relevante factor in deze discussie, maar ook de maatschappelijke druk van consumenten voelen wij en die is terecht. Ten slotte is er de interne bedrijfscultuur en hoe die verandert. Wat weinig mensen zich misschien realiseren, is dat de passie op dit thema absoluut leeft binnen Coca-Cola. Wij merken dat bijvoorbeeld in onze sollicitatiegesprekken met potentiële nieuwe werknemers, zij willen weten waar wij staan wat betreft ons plasticgebruik en duurzaamheid. Als je daar geen concreet antwoord op hebt, diskwalificeer je jezelf als werkgever: mensen willen trots zijn op hun bedrijf. De gesprekken die wij hier intern over voeren, zijn vaak nóg kritischer dan met welke maatschappelijke organisatie ook.”
Zou het niet interessant zijn om die kritische interne gesprekken te delen, zodat iedereen kan zien hoeveel Coca-Cola bezig is met verduurzamen?
“Dat is wat we proberen. Wij hebben onszelf precies deze vraag gesteld drie jaar geleden en daarvoor hebben we het concept ‘OPEN’ ook bedacht. OPEN is een reeks dialoogsessies over duurzaamheid die we jaarlijks organiseren. Dan gaan we in debat met een brede groep belanghebbenden, zoals wetenschappers, ngo’s, klanten, consumenten en leggen we onze problemen en oplossingen op tafel. Het is misschien nog niet perfect, maar dit is wat we doen. Daar krijgen we lang niet altijd zachtzinnige reacties op, maar dat is prima. Iedereen speelt daarin zijn eigen rol en we vinden het belangrijk dat onze omgeving ons een extra duw richting meer duurzaam ondernemen geeft. Dat heeft niet altijd in de genen gezeten van grote corporaties, maar dat proberen we nu te veranderen. De stap naar volledig gerecycled plastic is daar een mooi resultaat van. Ondanks de coronacrisis zetten we dit door.”
Hoe gaat deze stap eruit zien, hoe gaan jullie alle flessen van oud plastic naar jullie toehalen?
“Ongeveer 95 procent van de grote flessen wordt gescheiden ingezameld via het statiegeldsysteem, de rest blijft achter bij de consument en doet bijvoorbeeld dienst als plantenbak of in een knutselproject van kinderen. Dat er vanaf 1 juli 2021 ook statiegeld op flessen kleiner dan 1 liter komt, is denk ik een belangrijke stap. Of we dit percentage ook halen met deze kleinere flessen gaan we ondervinden. Nog te veel mensen denken helaas dat het normaal is om afval over hun schouder te gooien, dat ga je misschien niet helemaal uitbannen. Waarde koppelen aan terugbrengen is in ieder geval een goede stap en een interventie die zich al bewezen heeft.”
Het is voor Coca-Cola ook geen lekkere reclame als mensen het merk in de plastic soep zien drijven. Gaat Coca-Cola nog acties verzinnen om mensen aan te moedigen om plastic in te leveren?
“Behalve de uitbreiding van statiegeld kijken we met partners als Pathé, de Efteling en cateraars bijvoorbeeld naar ludieke en aantrekkelijke manieren om consumenten hun plastic terug te laten brengen. Onze doelstelling is immers om tegen 2025 ál onze verpakkingen in te zamelen, dus 100 procent. Ook proberen we de consument te bereiken via onze merken, om zo gedragsverandering te stimuleren. We starten voor 100 procent gerecycled plastic met de ‘leeg ook waardevol’-campagne en daarnaast komt het op de verpakking te staan. Ten slotte investeren we in bedrijven die geavanceerde recycling mogelijk maken. Met hun innovatieve technieken kunnen we het lastig te recyclen plastic hopelijk gaan upcyclen tot nieuw hoogwaardig pet-materiaal. Zo willen we een meer circulaire verpakkingsmethode creëren.”
In hoeverre hebben jullie daarnaast nog plastic dat ingezameld kan worden?
“Wij definiëren ons plastic in drie soorten. Primair, dat zijn de flessen. Secundair, dat is de plastic folie rondom multipacks blik. En tertiair, dat is het plastic dat gebruikt wordt om het transport goed te laten verlopen. De plastic folie rondom multipacks blikjes wordt binnenkort vervangen door een minimale kartonnen variant (de Keelclip) en ook werken we aan ons tertiair plastic. Op alle terreinen werken we dus aan minder plastic en betere soorten plastic. Wij verkopen zeven miljoen drankjes per dag; dat vraagt om serieuze verantwoordelijkheid en die hopen wij met dit soort stappen te nemen.”
Wij krijgen vaak te horen van partijen die betrokken zijn bij het verduurzamen van bedrijven en sectoren dat de echte omslag in het denken aan de keukentafel plaatsvindt. Kinderen groeien op met volledig recyclebaar plastic en gaan thuis vragen stellen. Merk je dat zelf ook?
“Grappig dat je dit vraagt, want wij merken dit bij Coca-Cola absoluut en ik zeker. Als ik met mijn ventje in het park om de hoek ga wandelen, dan kom ik helaas onze producten op de grond tegen. Hij vraagt dan: ‘Dit is niet oké, wat ga je daaraan doen, papa?’ Kinderen laten je niet wegkomen met termen als langetermijnstrategie of een kostenplaatje. Vrijwel iedereen van Coca-Cola merkt dit thuis en dat is denk ik ook de reden dat onze medewerkers hier zo gepassioneerd over zijn. Daarom is ons intern debat over verduurzaming zo kritisch. Uiteindelijk willen wij samen met alle partijen in de keten het juiste doen, maar deze stap vraagt ook investeringen. Toch gaan we het doen, want we willen een toekomst met een duurzaam verdienmodel. We bevinden ons in goed gezelschap, want het staat terecht bij heel veel grote corporaties hoog op de agenda. Dat daar links en rechts een beetje competitie speelt, dat jaagt de zaak alleen maar aan en dat is goed. Alles bij elkaar genomen, heeft Coca-Cola, net als vele andere bedrijven, niet zijn beste jaar, zeker niet in absolute getallen. Toch doen we het relatief goed en kunnen we ons deze stap naar 100 procent gerecycled plastic veroorloven. Een stap waar ik oprecht trots op ben.”
Dit artikel verscheen eerder in de printeditie van Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.
