Foodfestivalorganisatoren kijken uit naar aftrap van het seizoen

Voor cijfers over Nederlandse foodfestivals moeten we bij de Festival Atlas zijn, dat een overzicht en analyse geeft van het festivallandschap van ons land. De meest recente cijfers zijn die van 2018. In dat jaar waren er 1444 festivals in Nederland, waarvan er 170 om food draaiden. Festivals kunnen in een jaar meerdere edities hebben en dat geldt ook voor foodgerelateerde: er waren in 2018 263 foodfestivaledities.
Deze vonden zeer geconcentreerd plaats in de maanden mei tot en met september, met een piek in juni, dat 64 foodfestivals telde (overigens was de piek in voorgaande jaren in september). De provincie Zuid-Holland telde de meeste foodfestivals, gevolgd door Noord-Holland en NoordBrabant. Samen waren deze drie provincies goed voor 56 procent van het totale aantal edities.
Bijna alle foodfestivals kenden een gratis toegang (90 procent), 78 procent van de foodfestivaledities was meerdaags en 93 procent vond buiten plaats.
Dergelijke cijfers zijn er ook over de jaren hiervoor en dit lijkt dan ook dé typering van foodfestivals te zijn: gratis, buiten en meerdaags.
82 procent van de foodfestivals keerde jaarlijks terug; tegelijkertijd bestond in 2018 80 procent van de 170 foodfestivals nog geen vijf jaar. Slechts 7 procent bestond in 2018 langer dan 10 jaar. Dat jaar kende 25 nieuwe festivals, een stuk minder dan in voorgaande jaren (en wellicht een stuk meer dan dit jaar).

1504 unieke foodtrucks
Foodfestivals draaien om lekker eten en drinken en de Festival Atlas heeft van 177 edities achterhaald welke foodtrucks in 2018 aanwezig waren. Het waren 1504 unieke foodtrucks. 70 procent hiervan werd maar één keer aangetroffen, maar er waren ook trucks die op 15 of meer edities stonden. De foodtrucks werden voor het grootste deel (60 procent) gerund door zelfstandige cateraars, waarvan sommigen er een zaak naast hadden, een ijssalon of patisserie, bijvoorbeeld. Een groeiend aantal trucks promootte op de festivals het eigen restaurant, bistro of café (24 procent in 2018 en dat was 6 procent meer dan een jaar eerder). Ook productleveranciers stonden met een truck op de festivals, het ging om 8 procent van het totaal.

Het aantal foodtrucks dat op een foodfestival staat, is meestal niet meer dan twintig. Slechts bij 6 procent van de edities stonden er meer dan 30 trucks op het terrein.

Broodje vlees
En dan wat er op de bordjes lag. Slechts een klein deel van de aanbieders gaf expliciet aan biologisch (5 procent), vegetarisch (2 procent), veganistisch (3 procent) of halal (1 procent) te zijn. Wel werd soms aangegeven dat men met ‘zoveel mogelijk’ biologische producten werkte, of dat er ook vegetarische gerechten werden geserveerd. De makers van de Festival Atlas concluderen hieruit dat ‘het aandeel ‘gezond’ zeer beperkt is’ (en zelfs iets was afgenomen ten opzichte van 2017). Binnen de verschillende provincies en maanden waren er nauwelijks verschillen, op de festivals VeggieWorld en Vegfest na, toen schoten de cijfers even omhoog. Ook op het gebied van de verschillende wereldkeukens was er niet één grote winnaar aan te wijzen. Italiaanse pizza’s en ijsjes waren onverminderd populair, net als Indonesische saté, Spaanse tapas, Nederlandse pannenkoeken en bier en Zuid-Amerikaanse tortilla’s. Veel foodtrucks verkopen meerdere gerechten; het ging om 35 procent van het aanbod in 2018. Het overige percentage biedt een specifiek gerecht aan. Het meest populair was het broodje vlees, dat 19 procent van het aanbod bepaalde, gevolgd door BBQ-gerechten zoals spareribs (6 procent) en zoete baksels als pannenkoeken, poffertjes, wafels en churros (6 procent). Ook koffie en thee werden veel aangeboden; 5 procent van de trucks bestond uit deze productgroep, uiteraard vergezeld van een leuke barista. IJs, taart en koek nemen ieder 3 procent van het aanbod voor hun rekening, gevolgd door friet, saté, tortilla’s (of wraps), vis en zeevruchten, pizza, wijn en tapas, die elk 2 procent van het aanbod uitmaakten.

Springkussen
Tot slot nog de randprogrammering. Foodfestivals draaien meestal niet alléén om lekker eten en drinken. Ze worden vaak gezien als dagje uit voor het hele gezin, en dat betekent dat veel foodfestivals (28 procent in 2018) worden opgetuigd met springkussens, draaimolens en/of schminken. Ook muziek speelt een grote rol bij foodfestivals, in 2018 werd muziek gedraaid of gemaakt bij 40 procent van de foodfestivals. Daarnaast staan er vaak nog talloze andere activiteiten op het programma, zoals masterclasses, films, theater en lezingen.

Hop On Hop Off Festival Breda
Een van de eerste foodfestivals van dit seizoen is Hop On Hop Off in Breda, waar 50 brouwers 400 speciaalbiertjes laten proeven en 20 foodtrucks voor lekker eten zorgen. Het toneel van dit alles: de 14.000 vierkante meter van de Kunstijsbaan. “De laatste editie was die van 2019”, vertelt organisator Tom Cosijn, die zich nog goed de 15e maart van 2020 herinnert: “Dat was de dag waarop Mark Rutte zei dat het feest dat jaar niet doorging, precies twee weken voor wij zouden aftrappen. Wat een ellende! En het jaar daarop ging het weer niet door. Wat 8, 9 en 10 april gaat gebeuren is in feite de editie van 2020 en meer. Het voelt in elk geval fantastisch dat we eindelijk weer aan de bak mogen, iedereen wil na twee jaar stilstaan weer gas geven.”
Het festival van Cosijn richt zich op een brede doelgroep. Er komen bierliefhebbers uit heel Nederland naartoe, maar ook kinderen, die onder toezicht kunnen knutselen en springen. Het festival is ontstaan na een bezoek aan een Belgisch festival, waar mooie bieren waren, maar het eten vreselijk was, vertelt Cosijn. “Terwijl: bij lekker bier hoort lekker eten. De foodtrucks zijn dus ook heel belangrijk. Ik heb de truckers gevraagd of ze hun hapjes willen afstemmen op de bieren en hoop dat ze daar gehoor aan hebben gegeven. Maar ik heb veel vertrouwen in de truckers, ze staan dan ook vaak al jaren bij ons op het festival. Zoals de Duck Truck, dat heel lekker eten heeft en een hele mooie truck.” Door het ‘coronagat’ heeft hij geen idee wat de huidige trends zijn op het gebied van foodtruckvoedsel – de deelnemende trucks huren een plaatsje op het festivalterrein – maar op het gebied van bier is hij wel op de hoogte: “Daar zie je dat bieren met een lager alcoholpercentage erg in trek zijn, evenals barrel aged bieren.” Hoe dan ook heeft hij hoge verwachtingen van de editie van 2022, die volgens hem kneiterdruk wordt – 14.000 bezoekers, verdeeld over 3 dagen – en ouderwets gezellig.

Bierfestival Groningen
Het is al uitverkocht, vertelt Arianne Vreeburg. Samen met haar man en zakenpartner organiseert ze het Bierfestival Groningen, dat dit jaar haar tiende fysieke editie kent – vorig jaar was er een online editie.
Op 23 april vindt het plaats. Dan staan er 40 bierstands met brouwers van vooral kleine, lokale brouwerijen, zoals Noarder Dragten en Vrolijcke Joncker, in de Martinikerk waar het festival plaatsvindt. Ook masterclasses en een bierdiner zijn onderdeel van het festival. “Lokale bieren waren al de trend, maar de coronatijd heeft die wel versterkt. Het is ook een manier om lokale ondernemers te steunen”, zegt Vreeburg hierover.
Er kan uiteraard ook worden gegeten op het bierfestival. “Eten is belangrijk, lekkere hapjes horen bij een biertje. Maar we moeten het ook wel aanbieden om het drinken vol te kunnen houden”, zegt Vreeburg lachend. Bij Tostipost vinden de festivalgangers verschillende soorten tosti’s en de Groninger Kaasboetiek neemt wel 50 kazen mee, die een goede match vormen met het speciaalbier dat geschonken wordt. Vreeburg verwacht circa 1800 bezoekers. “Voorheen was ons festival een vierdaags evenement, maar we wisten pas in februari of het dit jaar überhaupt door kon gaan. Ook al konden we alle standhouders vrijwel een op een overzetten naar dit jaar, we durfden het niet aan om alsnog vier dagen vol te maken”, vertelt ze. Desalniettemin zijn de verwachtingen hooggespannen: “We verwachten weer een topfestival. Weliswaar in afgeslankte vorm, maar het zal weer gezellig zijn als vanouds. We merken dat mensen er erg naar uitkijken na zo’n lange tijd. Ik heb er zelf ook veel zin in, maar moet nu eerst nog van alles doen.”

Bron: Out.of.Home Shops

Dit artikel verscheen eerder in Out.of.Home Shops. Abonneren? Klik hier.